De Japanse wijsheid van ma
Op zoek naar de waarde van leegte in een volle wereld
Hoe meer ruimte tussen de dingen je leven kan veranderen
In een wereld die steeds voller, sneller en luider wordt, raken we iets essentieels kwijt: de tussenruimte. Die ogenschijnlijk lege momenten waarin niets hoeft en alles mag ontstaan. In Japan bestaat daar een prachtig woord voor: ma. Het gaat over de ruimte tussen de dingen – en vooral over de kwaliteit van die ruimte. De pauze tussen twee ademhalingen. De stilte die een gesprek diepgang geeft. De leegte waarin iets nieuws kan ontstaan.
Miriam Evers ging op zoek naar ma. Ze reisde naar Japan en sprak met filosofen, kunstenaars en denkers als Erik Scherder, Joke J. Hermsen en Michel Dijkstra. Zo ontdekte ze hoe actueel deze oude Japanse wijsheid is.
Dit boek is een pleidooi om ruimte terug te vinden. Het nodigt je uit om opnieuw te kijken naar wat er tussen de dingen zit – in tijd, in ruimte en in relaties. Niet alles hoeft gevuld of gezegd te worden, want juist in die leegte ontstaat betekenis, rust en verbinding.
Met een voorwoord van Joke J. Hermsen.
Anderen over De Japanse wijsheid van ma:
‘Aanstekelijke verkenning van de fundamentele leegte van ma, het vormende niets tussen de spaken van het wiel’.
– Tommy Wieringa
‘Je focus uit zetten, oftewel ma, geeft je de kracht wanneer je je focus aan wilt zetten. Miriam schrijft met dit boek een prachtig eerbetoon aan het belang en schoonheid van deze rust.’
– Oscar de Bos
‘Wat een prachtig boek is dit. Miriam neemt je mee in haar onderzoek naar de tussenruimte die het leven meer reliëf en diepgang geeft, die verfrist en inspireert. Al tijdens het lezen kun je de ma in je ziel voelen sijpelen, het effect van meer rust en ruimte.’
– Lisette Thooft
‘Puttend uit de Japanse wijsheid én haar eigen leven laat Miriam Evers zien dat ma veel meer is dan een filosofisch concept voor achter de schrijftafel. Integendeel: ze neemt je mee op reis om dit mysterieuze ‘tussen’ vol rust en resonantie te belichamen. Haar woorden geven ma de ruimte.’
– Michel Dijkstra
‘Miriam Evers weet door te dringen in de essentie van stilte als een voorportaal voor creatie en geboorte.’
– Susan Smit, auteur van De wijsheid van de heks
‘Het is de grote verdienste van Miriam Evers dat zij in haar boek een brug heeft weten te slaan tussen het Japanse begrip ma en het zoeken naar rust, leegte en verstilling van de westerse mens.’
– Joke J. Hermsen
De Japanse wijsheid van ma, een onderhoudende verkenning van ‘ma’, het Japanse begrip dat het belang van stilte en ruimte aanduidt.
De auteur benadrukt dat in een steeds drukkere wereld tussenruimte belangrijk is; de momenten waarin niets hoeft en alles kan ontstaan.
Ze reisde naar Japan en sprak met filosofen, kunstenaars en denkers om de relevantie van deze tussenruimte, van ma, te ontdekken. De
auteur pleit voor het herontdekken van ruimte in onze eigen tijd en relaties, en benadrukt dat niet alles gevuld of gezegd hoeft te worden.
Juist in deze leegte kunnen namelijk betekenis, rust en verbinding ontstaan. Begrijpelijk en verhalend geschreven. Met expressieve
illustraties en kalligrafie in zwart-wit, door illustrator en ontwerper Erik Thé.
Miriam Evers is een Nederlandse spreker, trainer en yin-yogadocent. Ook is ze presentator van de Slowwwcast, een podcast over de
kracht van rust.
augustus 2025
NDB Biblion publiceert aanschafinformaties (korte besprekingen) over recent verschenen boeken.
Deze spelen een belangrijke rol bij de selectie in de Nederlandse openbare bibliotheken.
‘Wat een inspirerend en erg mooi boek dat bijzondere inzichten, eye-openers en verstilling geeft. Het is echt een boek dat je aan het denken zet en je aanzet om dingen in het leven met andere ogen te bekijken of aan te pakken. Miriam Evers heeft een heldere, toegankelijke en fijne schrijfstijl. Hierdoor leest het verhaal gemakkelijk en vlot en ga je met Miriam mee op reis naar Japan om meer te weten te komen over ma.
Het boek is opgedeeld in drie delen, die vervolgens weer verder onderverdeeld zijn in korte, heldere en toegankelijke hoofdstukken. In het eerste deel Inkijk, ga je met Miriam mee in het verhaal en gaat ze op onderzoek om ma te definiëren, want wat is het precies? In haar leven zocht ze naar het moment van ma en vertelt ze op het moment dat ze voor het eerst ma ervaarde.
In het tweede deel gaat ze hier verder op in en volgt het deel Inzicht. Dit deel vond ik erg inspirerend en leerzaam, doordat Miriam vanuit verschillende perspectieven naar ‘ma’ kijkt en dit onderzoekt. Het is ook erg interessant hoe ze hier in Japan mee om gaan en tegenaan kijken. Daarbij was haar verklaring waarom wij in de Westerse wereld dit zo moeilijk vinden echt een confrontatie en een eye-opener voor me.
In het derde deel Inspiratie gaat Miriam de diepte in, wanneer ervaar je ma? Wat is de essentie? Timing, ritme, diep luisteren. Het deel biedt enorm veel verstilling, zet je aan het denken en handelen in je eigen leven, waarbij Miriam ook prachtig laat zien wat ma je op kan leveren. Het (regelmatig) ervaren van ma kan je leven echt verrijken. Ze weet je enthousiast en nieuwsgierig te maken om dit zelf in je leven te onderzoeken en hier de tijd voor te nemen.
De Japanse wijsheid van ma is een helder, toegankelijk, inspirerend en mooi boek dat mooie kennis en inzichten bevat. Miriam neemt je mee op een mooie reis door Japan waar ze onderzoek doet naar ma. Het is echt een boek dat nieuwe inzichten geeft en je aan het denken zet over je eigen handelen en manier van leven. Echt enorm inspirerend.’
Kim Coenen op happykim.nl – juni 2025
‘In 2022 ontdekte ik een Japans woord dat het belang en de schoonheid van deze lege tussenruimte beschrijft: ma (間). Zoals veel Japanse termen laat het zich niet eenvoudig vertalen. Ma betekent tussenruimte, interval, pauze, rust — en omvat zowel tijd als ruimte. Wat me eraan fascineert, is dat het iets vangt wat we vaak over het hoofd zien: de kracht van stilte, leegte en pauzes. Die ongrijpbare ruimte tussen woorden, tussen de dingen die we doen, tussen yogahoudingen, in de ademhaling of in een landschap — het gaat over niets en is tegelijkertijd alles.’ – Miriam Evers
‘Bovenstaand citaat is van belang om het boek van Miriam Evers te begrijpen. In een wereld die voor haar te vol werd, was het vinden van ruimte, of moet ik schrijven, tussenruimte, van levensbelang. Tussenruimte, de letterlijke ruimte tussen twee dingen, is als de 0 in de cijferreeks. Zonder die 0 klopt de berekening niet, zonder tussenruimte geeft de ruimte ademnood [..]
[..] Het boek van Miriam Evers komt niet alleen op het goede moment, in een samenleving waarin we ons opgejaagd weten en ons ook zo voelen, maar geeft nadrukkelijk tekst en uitleg aan dat eeuwenoude principe van dat moment tussen twee bewegingen [..]’
uit de recensie van Ron van Es, Betekenisboekenclub.com – juni 2025
‘De Japanse wijsheid van ma laat je kennismaken met het Japanse begrip “ma” – de kunst van de ruimte, stilte en het inlassen van pauzes. Een concept waar ik zelf nog niet eerder van had gehoord, maar dat direct voelde als iets essentieels in deze drukke tijd.
Het boek is heerlijk geschreven – helder, toegankelijk en bijna meditatief om te lezen. Het nodigt uit tot reflectie, zonder zwaar te zijn. Je merkt tijdens het lezen hoe “ma” niet alleen een filosofie is, maar ook een praktische levenshouding die je meteen kunt toepassen: in je agenda, je gesprekken, je manier van kijken en luisteren.
Ik gun iedereen dit boek. Niet alleen om even stil te staan, maar ook om de schoonheid van de tussenruimte te ontdekken. Precies wat de wereld (en wijzelf) op dit moment goed kunnen gebruiken.’
lezer op Bol.com – juni 2025
‘In een wereld waarin alles steeds sneller lijkt te moeten, is De Japanse wijsheid van ma een verademing. Miriam Evers neemt je mee in het Japanse concept ma – de kunst van de ruimte, stilte en betekenisvolle pauzes. En dat doet ze op een manier die niet zweverig is, maar juist praktisch en hartverwarmend.
Het boek nodigt uit om stil te staan. Niet om niets te doen, maar om bewust te zijn van de leegte tussen de gebeurtenissen, de rust tussen de noten, de ruimte tussen de woorden. Evers slaagt erin om eeuwenoude Japanse wijsheden te vertalen naar het hier en nu, precies wat je nodig hebt in deze hectische tijden.
Dit boek is geen snelle hap. Het is een rustpunt. Een kleine schat vol inzichten die je écht kunnen helpen om weer lucht en ritme te vinden in je leven. Een aanrader voor iedereen die verlangt naar meer balans, aandacht en diepgang.
Laat je inspireren door de kracht van pauze. Dit boek doet wat het belooft: het brengt rust. Echt bijzonder.’
lezer op Bol.com – juni 2025