De negen sleutels tot het enneagram

Inzicht in je ware aard

A.H. Almaas

ISBN: 978 94 93228 88 7
NUR: 728
Prijs: € 26,99
Uitvoering: paperback
Formaat: 15 x 23 cm
Omvang: ca. 267 pagina’s
Oorspronkelijke titel: Keys to the Enneagram
Vertaling: Ananto Dirksen
Omslagontwerp: Hester van Toorenburg
 

Een verdieping van het enneagram dat ons leert onze ware spirituele aard in het dagelijks leven tot uiting te brengen.

In dit nieuwe boek over het enneagram biedt A.H. Almaas de lezer precies wat de titel zegt: het reikt voor elk type een sleutel aan die de kracht in je wakker maakt om je te ontdoen van de beperkingen en vervormingen die inherent zijn aan de fixaties van de enneagram typen. Zo brengt hij ons weer in contact met het oorspronkelijke doel: onze spirituele bevrijding.

In de kern draagt elk enneagramtype een ego-ideaal in zich, dat de diepste drijfveer is in het streven van de persoonlijkheid. Almaas laat ons zien dat dit ego-ideaal een imitatie of benadering is van een essentiële eigenschap, een van negen uitingsvormen van essentie of Zijn. Door dit ego-ideaal te zien als een mentale constructie, kunnen we de leegte gaan ervaren die het ego-ideaal probeert te vermijden. We ontdekken dat het idee dat het ons aan een essentiële eigenschap ontbreekt niet klopt en dat de eigenschap waar we naar verlangen al in onszelf aanwezig is. Op die manier helpt Almaas ons om in contact te komen met onze ware aard en deze in het dagelijks leven tot uiting te brengen.

‘A.H. Almaas is een van de belangrijkste spirituele leiders van onze tijd en laat op briljante wijze zijn licht schijnen op de spirituele diepten die schuilgaan achter de uiterlijke manifestaties van de negen enneagramtypen.’
— Terry Saracino, grondlegger van The Narrative Enneagram

‘A.H. Almaas biedt je in dit boek een nieuwe weg om de spirituele dimensie van het enneagram te leren begrijpen. Hij beantwoordt veel vragen waarvan je niet eens wist dat je ze had, en dat doet hij met een grootmoedigheid die het ons allemaal mogelijk maakt onze weg hierin te vinden. Voor wie deze oeroude wijsheid serieus wil bestuderen is dit boek een must.’
— Suzanne Stable, The Path between Us en The Road Back to You

Recensie

Er ligt een nieuw boek over het enneagram van de hand van A.H. Almaas, grondlegger van de Diamantbenadering, dat een geheel nieuwe ingang biedt tot het enneagram.

Achtergrond

Hoewel het enneagram vooral bekendheid kreeg door de persoonijkheidstypes, zoals de perfectionist en de romanticus, is het in de oorsprong een spiritueel pad tot zelfbevrijding. Het heeft een rijke geschiedenis. George Gurdjeff bracht het symbool van het enneagram in de beginjaren van de 20ste eeuw onder de aandacht van de moderne wereld. Hij ontving de wijsheid van het enneagramsymbool van de Sarmoun-broederschap, een mysterieschool die teruggaat tot 2500 v.Chr. Diverse leraren voegden hun ervaringen en inzichten toe: Oscar Ichazo in Bolivia met visies uit het taoïsme, het boeddhisme, en met name westerse esoterische bronnen als de kabbala en de christelijke woestijnvaders. Don Richard Riso in Louisiana, opgeleid bij de Jezuïten, zag vooral hoe je de verschillende typen kunt gebruiken om, van de vereenzelviging met de ego-persoonlijkheid, te komen tot realisatie van het zelf als Essentie. Claudio Naranjo, een Chileense psychiater, introduceerde de leer van de fixaties en passies in de Verenigde Staten. Almaas was een van de studenten van Naranjo. Hij integreerde het enneagram in de Diamantbenadering.

Kwaliteiten van Essentie

Een van de pijlers in de Diamantbenadering is de visie dat Essentie, onze spirituele aard, op eindeloos veel manieren tot uiting komt. Een daarvan is de non-dualistische manier van beleven, waarin geen scheiding met Zijn wordt ervaren en er ook geen lijden is. Onze ware aard kan zich echter ook uiten in de gewone, dualistische wereld, de plek waar wij als mensen veelal vertoeven en waar elke spirituele beoefening begint. Zo kunnen wij in onze dagelijkse realiteit diverse aspecten van Zijn, gewaarworden. Sterker ze spelen een cruciale rol in de ontwikkeling van de persoonlijkheid gedurende de eerste jaren. Zo is de gouden kwaliteit van essentie, de Versmeltende Liefde, dominant in de eerste maanden na de geboorte, waar de baby in symbiose is met de moeder. De rode kwaliteit, Kracht, begint naar voren te komen in die periode waarin we ons losmaken van onze primaire verzorger. Het is een kwaliteit die het jonge kind helpt bij de separatie en die zorgt voor de ontwikkeling van meer autonomie.

In de ontwikkeling van de ego-identiteit ontstaan rondom deze kwaliteiten fixaties. Zo raken velen onder ons, op zoek naar liefde, symbiotisch verbonden met onze partners en willen we van hen krijgen wat we in de kindertijd te kort kwamen. Of neem de kwaliteit Kracht. Deze komt gemakkelijk tevoorschijn als woede, als een manier om onze kwetsbaarheid te beschermen of te imponeren. Deze thema’s worden fixaties in de persoonlijkheid rondom een essentiële kwaliteit die de kern vormt.

In De negen sleutels tot het enneagram zien we hoe in elk type één specifieke kwaliteit van Essentie centraal staat in de fixatie. Deze kwaliteiten zijn als sleutels die ons helpen om de fixatie te doorbreken. Hoe moeten we ons dat voorstellen?

In vorming van de fixatie onderscheidt Almaas drie fasen:

Elke fixatie ontstaat doordat we als kind niet zijn erkend in ons wezenlijk zijn. En dat geldt voor nagenoeg elk kind. Er is gemis aan liefde, aan een juiste manier van fysieke en emotionele holding, gering of ernstiger, en dat tast het basisvertrouwen aan, het inherente weten dat we deel zijn van een groter geheel en gedragen worden. Dit gemis veroorzaakt een moeilijkheid in het jonge kind.

Elk kind zal proberen die moeilijkheid toe te dekken, daar afstand van te nemen: niet voelen, niet aan denken, verdringen. Zo ontwikkelt het kind een specifieke reactie op die moeilijkheid.

De reactie leidt naar een een nieuw idee over de werkelijkheid, wat Almaas de dwaling noemt.

Zo is in type 3 de dwaling het idee dat je een onafhankelijke doener bent, de moeilijkheid of pijn is een haast ondraaglijk gevoel van hopeloosheid, en de enige remedie, de reactie lijkt een voortdurend streven te zijn.

Op basis van deze fixatie ontwikkelen we een ego-ideaal, een ideale houding, gedrag, een bepaalde manier van doen. Bij type 3 is het een voortdurend streven naar succes en de overtuiging dat je op deze manier kunt bereiken wat voor jou het allerbelangrijkste is. De doener met zijn streven staat ook centraal in de ego-persoonlijkheid. De essentiële kwaliteit in dit type is de essentiële persoonlijkheid, de Parel van Essentie.

Je eigen type, dat waarin je je herkent als ‘dit ben ik’ vormt meestal het uitgangspunt in het onderzoek, maar elementen uit alle typen spelen een rol in je leven, en je zult in alle typen wat herkennen. Ik ontdekte ‘mijn’ type tijdens een workshop die ik volgde met Sandra Maitri – een leraar in de Diamantbenadering die twee boeken schreef over het enneagram. Ik herkende me in de beschrijving van verschillende typen maar toen ze de vier besprak, had ik het gevoel dat ik naakt was. Ik ging dat type bestuderen, zag mijn reactiviteit en de aannames die daarbij horen en doorleefde de pijn. De fixatie dunde uit. Maar de doener in mij, degene die het allemaal alleen voor elkaar moet krijgen is een al vroeg in mijn kindertijd ontstane overtuiging, de dwaling van type 3. Zo kun je herkenning en aansluitingspunten vinden in alle typen.

De negen sleutels tot het enneagram, is een lezenswaardig boek dat je zelfonderzoek verdiept en leidt tot bevrijding van overtuigingen en knellende gedragspatronen. Het biedt je meer inzicht in je ware aard, in wat en wie jijzelf bent en vergroot onze ademruimte!

Lenie van Schie, GZ psycholoog, auteur van Langs de weg van het hart , en senior student in de Diamantbenadering.

Recensie

NDB Biblion

Een boek over hoe het enneagram kan helpen bij spirituele bevrijding. Almaas reikt de lezer de belangrijkste manieren aan om zich te ontdoen van de beperkingen en vervormingen die inherent zijn aan de fixaties van de enneagramtypen. In de kern draagt elk enneagramtype een ego-ideaal in zich, dat de diepste drijfveer is in het streven van de persoonlijkheid. Door de misvatting te doorzien dat het ieder mens aan een essentiële eigenschap ontbreekt, kan men de leegte gaan ervaren die het ego-ideaal probeert te vermijden en tot de ontdekking komen dat de eigenschap waar iemand naar verlangt reeds aanwezig is. Verdiepend geschreven. Geschikt voor meer geoefende lezers met kennis van het enneagram.A.H. Almaas (1944) is de schrijversnaam van Hameed Ali. Hij begeleidt sinds 1976 groepen en individuele personen in Amerika en Europa op hun spirituele pad. Hij is auteur van negentien boeken.

april 2023

NDB Biblion publiceert aanschafinformaties (korte besprekingen) over recent verschenen boeken. Deze spelen een belangrijke rol bij de selectie in de Nederlandse openbare bibliotheken.