Een aangename ontgoocheling

Woorden en ervaringen zijn niet echt belangrijk, aldus Morgan Caraway. Ze zijn geen werkelijkheid of waarheid. Het werkelijke is datgene waarin deze woorden verschijnen. Wat is dan altijd aanwezig in onze ervaring? Die vraag onderzoekt Morgan Caraway van meerdere kanten in deze bundel. Direct en zonder fratsen, maar zonder onze menselijkheid te ontkennen.

Advaita als ideematig inzicht is volgens Morgan Caraway een zinloos geloof zoals alle andere geloven: ‘Je hoeft niet te geloven om te zijn. “Neti, neti…”, “Niet dit, niet dat,” betekent slechts: wat blijft er over wanneer je alles wegneemt? Wat komt en gaat is kennelijk niet wat je bent. Woorden en ervaringen zijn vluchtig – ze zijn voorbestemd te verdwijnen. Gewaarzijn is de grond en het wezen van alles, het is wat jij bent.’

Alle ervaringen zijn vluchtig, dat ervaren we allemaal in ons leven. Dit is het kenmerk van iedere ervaring. Daarom is de jacht op ervaringen zinloos als we willen ontdekken wie we werkelijk zijn. Elke gebeurtenis vindt plaats en verbleekt, ‘wat is’ blijft over. Een aangename ontgoocheling gaat over dit ‘wat is’, over de werkelijkheid die wij zijn.

Voor degenen die mogelijk denken dat onze ervaringen op aarde er blijkbaar niet toe doen, schrijft Caraway: ‘Nergens in dit boek wordt beweerd dat je je er niet om hoeft te bekommeren als je familie door een stoomwals overreden wordt omdat je zo los staat van alles. Het betekent niet dat je zo stil moet staan als een standbeeld en zelfs niet met je ogen durft te knipperen wanneer er vliegen over je gezicht lopen, omdat “er toch niemand ooit iets doet…” Als zich een verdorven relatie of strijd manifesteert, wil dat niet zeggen dat je niet zou moeten proberen je uit dergelijke situaties los te rukken. Het wil slechts zeggen dat elk psychisch lijden dat gevoeld wordt gebaseerd is op de misvatting dat je een afzonderlijk persoon bent die buiten het leven staat.’

Een aangename ontgoocheling is een van de meest directe en compromisloze hedendaagse boeken over non-dualiteit die ik ben tegengekomen. Morgans inzichten zijn een schot in de roos en hij ontziet niemand. Dit boek is geen reprise van versleten spirituele begrippen; het schudt je veeleer op een stoutmoedige en drastische manier wakker en daagt je uit je oorspronkelijke aard, zoals hij hier en nu is, te herkennen.’
John Wheeler

Uit het boek:

Als iemand je vertelt dat hij ‘verlicht’ is, kijk dan maar uit. Wanneer een zogenaamde persoon beweert dat hij dat is (en, daartegenover, stelt dat anderen het niet zijn), wordt daarmee vaak gezegd dat alles wat hij doet onberispelijk is en ontstaat er een dualiteit – meester en dienaar. Als hij geweld gebruikt, ‘is het voor jouw bestwil’. Als hij eist dat je al je andere relaties verbreekt, is het omdat ‘ze je afleiden van je opdracht’. Als hij eist dat je hem al je tijd en geld geeft, is het ‘voor de goede zaak’. Zoekers zullen elke idioot in een jurk of een apenpak die beweert dat hij verlicht is, aanbidden. Iedere keer wanneer de ene mens zich boven de andere verheft is dat een ontkenning van de waarheid van een-zijn.

Wanneer er beweerd wordt dat iemand het ego overstegen is, hoe kan hij dan de kleinzielige en tirannieke neigingen vertonen zoals sommige ‘meesters’ doen? Dat komt doordat zijn ‘verlichting’ eigenlijk slechts een idee is. Het zelf-idee wordt door hem nog steeds gezien als een werkelijkheid en hij handelt dienovereenkomstig. Hij denkt misschien dat hij, omdat hij een ‘bijzondere’ ervaring heeft gehad, de moraliteit, goed en kwaad, en fatsoen, ontstegen is. Niet waar. Een-zijn leef je in het nu, je denkt en praat er niet alleen maar over. In daden is het te zien doordat je geen speciale status opeist, en ‘anderen’ vriendelijk en begripvol behandelt. Hoe zou het anders kunnen zijn? Want die ‘anderen’ ben jij. Er is in essentie absoluut geen verschil.

Eén gewaarzijn is oorzaak van en verlicht al het leven. Los daarvan verschijnt er niets. Spirituele of religieuze autoritaire structuren ontkrachten deze waarheid niet, maar gelden als uitingen van onwetendheid. Niemand kan tussen jou en God/Zijn staan, aangezien jij Dat bent.

Hoed je voor hen die beweren dichter bij de waarheid/God te staan dan jij – het is eenvoudig niet mogelijk.