Jnana Yoga

Verlichting, schrijft Wolter Keers, noemen we de diepe herkenning, of de wezenlijke overtuiging, dat de hele schepping en ikzelf bestaan uit één ondeelbaar bewustzijn. De verlichte heeft zijn zwaartepunt verlegd van lichaam, denken en voelen, dus van de persoonlijkheid, naar dat absolute bewustzijn. Wanneer hij iemand die er om vraagt duidelijk maakt hoe dit mogelijk is, ontstaat de filosofie. De verlichte zelf heeft die niet nodig. Net zomin als de onwetende over straat loopt en zegt: ‘Ik ben een man, ik ben een man’, net zomin heeft de verlichte bevestiging nodig van zijn vanzelfsprekende ervaring dat het woord ik in werkelijkheid het absolute bewustzijn betekent.

Wat staat ons in de weg voordat we wezenlijk, bewust kunnen zijn wat we zijn? Het idee, de notie, het gevoel, dat we iets anders zijn. Het doel van elke werkelijk geestelijke discipline is dan ook enerzijds het onjuiste gevoel dat we een lichaam of een denkend en voelend wezen zijn, kwijt te raken en anderzijds om tot de on- middellijke herkenning te komen van wat we dan wél zijn, altijd zijn geweest en altijd zullen blijven

Jnana yoga van Wolter A. Keers, de nestor van de Nederlandse advaita, is oorspronkelijk uitgegeven in 1972 door de Stichting Yoga Nederland. Het is een bundeling van artikelen en beschouwingen die verschenen zijn in het tijdschrift de Yoga Kroniek, dat later het tijdschrift Yoga en Vedanta is geworden.
In deze artikelen komen twee thema’s steeds weer terug:
– Het feit dat bevrijding of verlichting niet bewerkstelligd kan worden maar ons alleen ten deel kan vallen wanneer het door ons zelf geconstrueerde ‘ik’ wegvalt.
– Het belang van de relatie tussen goeroe en leerling.

Deze teksten zijn, net als in zijn vorige boek Vrij Zijn, nog steeds actueel en glashelder, mede doordat het taalgebruik is aangepast aan de eisen van deze tijd.

Quotes

‘Heel veel van dit soort boeken heb ik gezocht, geleend en veel gekocht. Dit is een absolute topper! Heel duidelijk en stap voor stap uitgelegd. Het had me veel tijd en geld bespaard als ik dit boek eerder had gevonden. Het is letterlijk bevrijdend.’

Lezersreactie op bol.com over Vrij zijn, het eerder verschenen boek van Wolter Keers

Uit het boek:

Wie wil zien wat hij is en wat hij niet is, moet nagaan wat hij bedoelt wanneer hij ‘ik’ zegt. In zinnen als: ‘Ik loop, ik zit, ik ben lang of kort, dik of mager, ik werk of ik rust’, betekent het woord ‘ik’ het lichaam.

Zegt men: ‘Ik zie je, ik hoor iets, dit smaakt goed, dit voelt zacht aan of dat is geurig’, dan is er identificatie met het functioneren van de zintuigen. En in opmerkingen als: ‘Ik denk dat…’ of: ‘Ik voel me zo en zo’, betekent ‘ik’ het functioneren van denken en voelen.

Al deze ervaringen hebben een ‘ik’ gemeen. Het is dus duidelijk dat ik niet beperkt ben tot één van die ervaringen, maar dat, integendeel, het ‘ik’ iets is dat zich afwisselend identificeert met het lichaam, een zintuigwaarneming, een gedachte of een gevoel.

Het feit dat we dit zelf kunnen concluderen zonder dat er ook maar een gram blind geloof van ons wordt gevraagd en het feit dat we dit allemaal direct kunnen waarnemen, bewijst onomstotelijk dat in elk geval al één ding met zekerheid over het ‘ik’ gezegd kan worden, namelijk: dat het een kennend ‘ik’ is, en dus een bewust iets. Want hoe kan ik beweren dat ik loop of zit, dat ik zie of hoor, denk of voel, wanneer ik niet de kenner ben, de waarnemer, van het lopen, zitten, zien, horen, denken of voelen?