Cursiefjes door Justus Kramer Schippers

10. De wereld van fenomenen

Cursiefjes door Justus Kramer Schippers

In de reeks Cursiefjes neemt schrijver en vertaler Justus Kramer Schippers ons tweewekelijks mee op een verdiepingstocht van zijn boek Wie denk je dat je bent?. Elk Cursiefje – een kort stukje tekst – gaat in op een bepaald aspect uit het boek en verrijkt daarmee de leeservaring. Door gedachtegoed te extraheren, kan het inzicht soms helderder en rechtstreekser binnenkomen. De Cursiefjes staan niet los van elkaar, maar spelen op elkaar in en vormen uiteindelijk een consistent geheel.

Deze week: De wereld van fenomenen

We weten inmiddels dat we niet de wereld zijn. Voor we verder graven naar wie of wat we dan wel zijn, is het toch interessant te ontdekken wat die wereld van fenomenen nu eigenlijk is.

De objecten lijken bijzonder echt en robuust, maar het zijn verschijnselen die zich in en aan ons bewustzijn, onze geest, tonen. Ze laten zich aanschouwen. Stel je eens voor: je wordt geboren, maar door een speling van het lot ben je blind. En niet alleen dat: je bent ook nog doof en kunt bovendien niet ruiken, proeven of voelen. Bestaat er dan voor jou een fysieke wereld? Nee, want hoe zou je dat kunnen weten?

De objecten lijken bijzonder echt en robuust, maar het zijn verschijnselen die zich in en aan ons bewustzijn, onze geest, tonen. Ze laten zich aanschouwen.’

Wat we nu weten is dat de wereld pas bestaat als we die met onze zintuigen kunnen waarnemen. Zintuigen zijn daartoe noodzakelijke voorwaarden. De wereld is voor zijn verschijnen van onze zintuigen afhankelijk; het is het product van die zintuigen. Een vis ziet een andere ‘werkelijkheid’ dan een mens of een vlieg. Ze zien alle drie een andere wereld: welke wereld is dan de echte wereld?  Wat is werkelijk en wat niet? Dat valt niet te zeggen.

Als je met een permanente groene lens als filter geboren zou worden, zou jouw wereld er heel echt, maar ook heel anders uitzien dan de mijne. We kunnen dus vaststellen dat de wereld heel echt lijkt, maar in wezen een zinsbegoocheling is, te vergelijken met een fata morgana. In het Oosten noemt men het Maya. In het Westen heet het een illusie.

Cursiefje gemist? Lees hier het vorige: Het onwereldse gebied van de diepe slaap

Geïnteresseerd?

Bekijk ook deze boeken