De moed om tot leven te komen

Vertaler Bob Snoijink: ‘Het enige boek dat me zowel opwond als volmaakt geruststelde.’

Bob Snoijink vertaalde het nieuwe boek van Unmani: De moed om tot leven te komen. Deze ervaring liet hem volledig in het NU tuimelen, en veegde alle sprookjes van de baan. Een toverboek, noemt hij het.

Van de circa honderdvijftig boeken die ik de afgelopen drie decennia heb vertaald, springt De moed om tot leven te komen van Unmani Liza Hyde eruit als het enige dat me zowel opwond als volmaakt geruststelde. Ik spreek zelden van toverboeken, maar dit is er een van. Dat wil zeggen: wanneer ik vroeger een boek van, pakweg, Jiddu Krishnamurti las, voelde ik me ingrijpend ten goede veranderd tot ik het uit had, waarna ik me weer ingrijpend dezelfde voelde als voordat ik het opensloeg, wat een duurzame frustratie met zich meebracht. Iets soortgelijks gebeurde met het vertalen van een stuk of zes boeken van Osho. In mijn hoofd tuimelden de antwoorden op alle levensvragen over elkaar heen, terwijl mijn persoonlijke leven een puinhoop was. Onnoemelijk veel spirituele leraren of teksten fluisteren, zingen of roepen je toe dat je goed bent zoals je bent. Als je vindt dat er nog veel aan jezelf te ‘verbeteren’ valt, zoals ik destijds, maken zulke woorden van een ander weinig indruk.

‘Onnoemelijk veel spirituele leraren of teksten fluisteren, zingen of roepen je toe dat je goed bent zoals je bent. Als je vindt dat er nog veel aan jezelf te “verbeteren” valt, maken zulke woorden weinig indruk.’

Unmani Liza Hyde

Unmani maakt in toegankelijk proza onder meer duidelijk dat het enige wat echt is, NU op mijn bord ligt; dat het onmiddellijke het enige is wat ik van het universum krijg en de rest (vroeger en straks) sprookjes zijn; met andere woorden: dat er dus zeker geen weg bestaat naar een staat of geestestoestand die beter is (noem het verlichting) dan wat zich nu voordoet, of dat nu leuk is of niet; en wat zich voordoet, laat zich door geen oefening verjagen en verschijnt of verdwijnt op zijn eigen tijd. Plus, wat misschien nog belangrijker is: dat ik het mysterie van leven en liefde niet hoef te ontrafelen om die staat te bereiken. Dat niet-weten de bron kan zijn van een spontaan weten dat veel ingrijpender is dan alles wat zich in dit hoofd aan kennis heeft opgestapeld.

‘Het niet-weten kan de bron zijn van een spontaan weten dat veel ingrijpender is dan alles wat zich in dit hoofd aan kennis heeft opgestapeld.’

Kleine kinderen, zegt ze, weten ook niet hoe ze moeten leven en toch kunnen ze hartstochtelijk alle rollen spelen die ze willen (brandweerman, heks, toverfee, clown) en van zich af laten glijden als het etenstijd is. Worden we ouder, dan lijken we geestelijk te atrofiëren in maar een paar rollen, bijvoorbeeld die van gezinshoofd of beroep. Onze identiteit is maar een idee, en een idee is een ‘doosje waar je zo uit kunt stappen’ als je een beetje moed hebt. Moed hoef je niet te oefenen, je hoeft alleen maar te letten op dat lekkere gevoel dat je overvalt wannéér je een keer spontaan moedig bent. Dat smaakt naar meer.

Bob Snoijink, 23 juni 2021

Bob Snoijink

  ~

Een fragment uit De moed om tot leven te komen:

De moed om te ontwaken
Zonder een echte verbintenis en overgave aan de waarheid kunnen de meeste mensen jarenlang aan de oppervlakte blijven dansen. Verwarring en wanbegrip worden nooit echt onderzocht. Aannames en oude conditionering worden nooit echt onder ogen gezien. Aan identiteit wordt geloof gehecht, zonder dat ze gezien wordt voor wat ze is. De waan dat je het allemaal weet, kan een kolossale hindernis opwerpen om echt wakker te worden. De waan dat je non-duale concepten begrijpt kan erop wijzen dat je niet inziet dat het denkwezen nooit echt kan weten waarnaar ze verwijzen. Dat weten wordt altijd alleen in het niet-weten gekend. Je kunt wel naar non-duale bijeenkomsten gaan en je achter in de zaal verstoppen, of zo nu en dan een slimme vraag stellen, maar je zult nooit ontwaken voor de waarheid zonder de moed om erin te duiken en vanuit je zuivere verlangen aan de slag te gaan. En in dat verlangen om vrij te zijn schuilt ook de bereidheid alles op het spel te zetten voor de waarheid. Dat is de verbintenis waarover ik het heb. De bereidheid om alles te verliezen ten gunste van de waarheid.

Tegenwoordig respecteren en eerbiedigen we de waarheid niet langer als een risico, omdat we in de waan verkeren dat we die al kennen. Het is een grove arrogantie van het denkwezen, dat met geen mogelijkheid de wonderbaarlijke uitgestrektheid van de ware aard van het leven kan vatten. Je kunt de concepten van satsang of non-dualiteit lezen of aanhoren en opslaan in de la van wat je al meent te weten. Je kunt het eens zijn met de waarheid en zelfs denken dat je die kent. Vanzelfsprekend bén je al Gewaarzijn, Bewustzijn, Vrijheid, het Leven zelf en dat kan mentaal begrepen en beaamd worden, maar om werkelijk wakker te worden voor dat besef, moet je riskeren alles overboord te zetten wat je meent te weten. Daar is geen ontkomen aan.

Van alles een concept maken krabbelt maar een beetje aan de oppervlakte, vergeleken met werkelijk wakker worden uit de droom van alle concepten. Dat wakker worden vergt toewijding. Op zeker spelen, afwachten om alle mogelijke opties te bekijken, wachten tot de Genade met haar toverstokje zwaait en andere mentale spelletjes die je mogelijk met jezelf speelt, houden je voor eeuwig in het spirituele hamstermolentje. Je zegt wel dat je wakker wilt worden, maar als je de realiteit van wie je echt bent wilt inzien, zou niets anders belangrijker moeten zijn, ook als je alles waarin je hebt geloofd op het spel zet. Zelfs al heb je het gevoel dat je je hele bestaan riskeert. Wakker worden voor de waarheid vergt het risico alles te verliezen. Je riskeert alles te voelen wat er maar op kan komen in die vrije val, nadat je alles hebt losgelaten wat je meende te weten. Je moet je ongeremd in de diepte van jezelf storten.

Wat is een verbintenis om te ontwaken in onze wereld van vandaag? In een wereld waarin echte spiritualiteit niet langer een uiterlijk beeld of gedrag vergt, zonder klooster of een ander soortgelijk kader, ben je aangewezen op jezelf om datgene te volgen wat als waarheid resoneert. Je bent op je eigen onderscheidingsvermogen aangewezen om in deze grenzeloze supermarkt van keuze een leraar of leerstelsel te zoeken. Ooit zul je op de een of andere manier je eigen weg moeten vinden om je te wijden aan wat je voor waar houdt. Je zult in jezelf moeten blootleggen hoe en waarvoor je bang bent, of vermijdt dieper te duiken om een leraar of leerstelsel echt toe te laten. Een dansje aan de oppervlakte mag dan een stuk veiliger lijken, maar kan nooit zijn wat je werkelijk verlangt. Uiteindelijk wordt het ondraaglijk om als een vlinder rond te fladderen.

(p. 47-49)

De moed om tot leven te komen geeft geen advies om te oefenen in moedig-zijn. Het gaat er niet om dat je nog een punt aan je to-dolijstje voor zelfverbetering toevoegt, om jezelf vervolgens te straffen als het je niet lukt. In plaats van voortdurend je best te doen, kun je vaststellen hoe levend je je voelt op de momenten dát er sprake is van moed. Stel vast hoe natuurlijk het is om moedig te leven als je erkent dat je niet bent wat je denkt te zijn. Dan wordt het je steeds duidelijker dat moed het weefsel van je ware aard voorbij alle gedachten is. Ben je verliefd op de waarheid, dan zal je leven zich gaandeweg meer gaan afspelen in overeenstemming met die moed. Er komt geen handeling of proberen-te-worden aan te pas. Jij bent Moed, en niets minder. Neem gewoon het risico en spring tot leven.

Unmani Liza Hyde groeide op in Londen in een joods, Zuid-Afrikaans gezin. Op haar 17e vertrok ze alleen naar Israël. Via vele ‘spirituele omzwervingen’ kwam ze in Poona, India, terecht. Ze werd ontzettend geraakt door Osho, die toen al tien jaar dood was, en de manier van leven in de ashram. Hier kreeg ze haar naam ‘Unmani’, wat ‘niet-geest’ of ‘voorbij de geest’ betekent.
In Poona hoorde ze van de Duitse zenleraar Dolano, die in India satsangs gaf. Gedurende de periode dat Unmani haar bezocht, was er een moment waarop de tijd stopte – een ontwaken zou ze het later noemen. Haar levensverhaal, haar persoonlijke geschiedenis verkruimelde. Er was alleen nog leven  en ze besefte dat zíj dit leven is.

Unmani reist door heel Europa om te spreken en is regelmatig in Nederland.

EXTRA:

– Bestel een gesigneerd exemplaar in onze webshop. Schrijf dan bij de bestelling ‘gesigneerd exemplaar’.

Geïnteresseerd?

Bekijk ook deze boeken