Cursiefjes door Justus Kramer Schippers

5. Zoeken naar een rechtvaardige wereld

Cursiefjes door Justus Kramer Schippers

In de reeks Cursiefjes neemt schrijver en vertaler Justus Kramer Schippers ons tweewekelijks mee op een verdiepingstocht van zijn boek Wie denk je dat je bent?. Elk Cursiefje – een kort stukje tekst – gaat in op een bepaald aspect uit het boek en verrijkt daarmee de leeservaring. Door gedachtegoed te extraheren, kan het inzicht soms helderder en rechtstreekser binnenkomen. De Cursiefjes staan niet los van elkaar, maar spelen op elkaar in en vormen uiteindelijk een consistent geheel.

Deze week: Zoeken naar een rechtvaardige wereld

De wereld is dan onrechtvaardig. Immers, ik kan straf krijgen terwijl ik er niets aan kan doen dat ik de wet overtreed en andersom.

Ten eerste moet je je afvragen wie die ‘ik’ is die gestraft wordt. Ben ‘jij’ dat die je ‘bent’ als toeschouwer, of is dat de robot? En ook degene die de straf oplegt, is feitelijk niet anders dan een robot die geprogrammeerd is om straffen uit te delen. Soms wordt een onschuldig iemand gestraft, soms ontloopt de boef zijn gerechte straf.

Oneerlijk? Ja, vanuit een werelds perspectief is dat zeker het geval. Kunnen we er iets aan doen? Ja, dat kan, mits de robot die er wat aan wil doen geprogrammeerd is voor die rol. En dan kan hij niet anders. Door te vergeten dat we allemaal als robot rollen spelen waar we naar kijken, wordt de wereld een boeiend, spannend, levendig schouwtoneel. Een plek voor het zwelgen in het hele palet aan emoties. Spannend allemaal. We zijn euforisch, dan weer ten diepste bedroefd, angstig, opgelucht, opgewonden.

‘Kunnen we er iets aan doen? Ja, dat kan, mits de robot die er wat aan wil doen geprogrammeerd is voor die rol. En dan kan hij niet anders.’

Op robot-niveau is de wereld inderdaad onrechtvaardig, maar dat motiveert de robotjes natuurlijk wel om alsmaar te zoeken naar een rechtvaardige wereld. Het kan niet anders; daartoe zijn ze veroordeeld. Armoede moet de wereld uit, net als honger. De wereld moet groener. Ziekte, ouderdom en de dood – ja zeker de dood –; het is onacceptabel. Het zorgt ervoor dat de robotjes telkens geprikkeld worden hun programmaatjes af te ratelen. Dat maakt de wereld zo spannend, interessant en bovenal verslavend.

Cursiefje gemist? Lees hier het vorige: Hoe moet ik mijn leven inrichten als ik er geen controle over heb?

Geïnteresseerd?

Bekijk ook deze boeken